Βότανα και καθαριότητα

Οι Δυτικοευρωπαίοι και οι κάτοικοι άλλων προηγμένων χωρών (ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, κ.α.) έχουν προ πολλού αρχίσει να συνειδητοποιούν τους κινδύνους από τα διάφορα χημικά τα οποία έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής μας ζωής και ότι δεν μπορούμε πια να απολαμβάνουμε τις ανέσεις που μας προσφέρουν προϊόντα με χημική προέλευση όπως τα πλαστικά, τα απορρυπαντικά και τα αεροζόλ, χωρίς να πληρώσουμε και ένα κρυφό τίμημα: όλα αυτά με τον καιρό θα καταλήξουν στο νερό και στο έδαφος, μέσω των χωματερών, των αποχετεύσεων και των υπονόμων δηλητηριάζοντας τους υδάτινους πόρους και σκοτώνοντας ψάρια, πουλιά και ζώα.

Σημαντική είναι όμως και η επιβάρυνση στον ανθρώπινο οργανισμό. Σε πρόσφατη έρευνα σε κατοίκους της Αττικής για λογαριασμό της «Ελλάδα Καθαρή» ανακαλύφθηκε πως το 84,9% των γυναικών και το 78,5% των ανδρών της Ελλάδας συμφωνούν με τη γνώμη ότι τα συνήθη προϊόντα καθαρισμού, όπως η χλωρίνη, και γενικά τα  απορρυπαντικά είναι επικίνδυνα για την υγεία, καταστροφικά για το περιβάλλον και δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε.

Επίσης 26% των γυναικών δήλωσε ότι τα απορρυπαντικά τους δημιουργούν ενοχλήσεις και προβλήματα όπως δερματίτιδες, αλλεργίες, δύσπνοιες κ.λπ., ενώ το 31% δήλωσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζουν κάποια ευαισθησία στα συνήθη απορρυπαντικά. Συνολικά, δηλαδή, 60% των γυναικών, που είναι και οι περισσότερες χρήστριες προϊόντων καθαρισμού έχουν κάποια ευαισθησία, ενοχλήσεις και προβλήματα από τα προϊόντα καθαρισμού.

Σήμερα, πράγματι, τα περισσότερα απορρυπαντικά περιέχουν τοξικές και καρκινογόνες ουσίες (για καρκίνο έχει ενοχοποιηθεί και το χλώριο που χρησιμοποιήθηκε και ως χημικό όπλο κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο). Ακόμα και κάποια σαμπουάν περιέχουν καρκινογόνες ουσίες όπως η βενζοφαινόνη - 4 και φαινόλη.

Σύμφωνα και με το WWF Ελλάς, την Greenpeace και άλλες οικολογικές οργανώσεις, τα παραδείγματα είναι πολλά: η μυρωδιά του λεμονιού στα υγρά πιάτων δημιουργείται συνήθως με τη λεμονίνη (limonene), ουσία ύποπτη για καρκινογένεση. Τα αποσμητικά χώρου μπορεί να περιέχουν παραδιχλωροβενζίνη (paradichlorobenzine), που προκαλεί καρκίνο και ασθένεια του ήπατος. Οι παιδικές αλλεργίες, λένε, έχουν εικοσαπλασιασθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην αυξημένη χρήση οικιακών χημικών και μάλιστα των λεγόμενων «βιολογικών».

Ανάμεσα στα οικιακά απορρυπαντικά, τα πιο τοξικά θεωρούνται τα καθαριστικά φούρνου, αποχετεύσεων και λεκάνης τουαλέτας. Όπως εξηγεί ο επικεφαλής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace κ. Νίκος Χαραλαμπίδης: «H καυστική σόδα, η οποία περιέχεται σε όλα τα παραπάνω, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη».

«Εκατό χιλιάδες νέες χημικές ουσίες δημιούργησε ο άνθρωπος τα τελευταία 50 χρόνια», εξηγεί ο χημικός κ. Γιάννης Σιταράς. «Πραγματικό ρεκόρ! Ωστόσο το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο το σπίτι. Κάθε λογής χημικές ουσίες απελευθερώνονται καθημερινά στο περιβάλλον και απορροφώνται από ανθρώπους και ζώα με την τροφή, το νερό, ακόμα και την επαφή με το δέρμα. Υπάρχουν παντού! Από τα φυτοφάρμακα, τα τρόφιμα και τα καλλυντικά», συμπληρώνει.

Οι οικολόγοι δίνουν έμφαση στα απορρυπαντικά και καθαριστικά σπιτιού γιατί, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο μέσος Έλληνας καταναλωτής χρησιμοποιεί διπλάσια ή τριπλάσια ποσότητα απορρυπαντικού από την αναγκαία. «Είναι ανεπαρκής η ελληνική νομοθεσία για την προστασία του ανθρώπου από τις επικίνδυνες χημικές ουσίες», υποστηρίζει η κ. Αλεξάνδρα Χαΐνη από το WWF Ελλάς. «Για το 86% των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αρκετές πληροφορίες για το κατά πόσον η χρήση τους είναι ασφαλής».

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, έχουν αναληφθεί δυναμικές πρωτοβουλίες με τη μορφή συντονισμένων προσπαθειών όχι μόνο για τον έλεγχο της ρύπανσης αλλά προ παντός για την πρόληψή της στην πηγή. Στην προσπάθεια αυτή συνεργάζονται καταναλωτές, έμποροι λιανικής πώλησης, παραγωγοί, κοινωνικοί και κυβερνητικοί φορείς με κοινό στόχο τη μείωση του ρυθμού σε πρώτη φάση και την αναστροφή της καταστροφικής αυτής πορείας μακροπρόθεσμα.

Στα πλαίσια αυτής της αντίληψης κινείται και το συγκεκριμένο κεφάλαιο της εργασίας μας. Ψάξαμε, βρήκαμε και τολμούμε να προτείνουμε κάποιες λύσεις από το μεγάλο «θησαυρό» της φύσης για την αντικατάσταση των χημικών που χρησιμοποιούμε καθημερινά στο σπίτι μας. Με τον τρόπο αυτό ο καθένας από μας προστατεύει όχι μόνο την υγεία του αλλά και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει. Πρώτα όμως διαβάστε έναν οδηγό για οικολογική χρήση των απορρυπαντικών, που καλό είναι να τον προσέξουμε, τουλάχιστον μέχρι να πειστούμε να καταργήσουμε εντελώς τα χημικά στο σπίτι μας.

ΟΔΗΓΟΣ

για οικολογική χρήση απορρυπαντικών

·         Από τα ειδικά σήματα στις ετικέτες των συσκευασιών καταλαβαίνουμε ποια προϊόντα είναι τα πιο επικίνδυνα: Τα αποφεύγουμε αν μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας με άλλα λιγότερο επιβλαβή!

·         Χρησιμοποιούμε πάντα τις κατάλληλες ποσότητες και ποτέ παραπάνω.

·         Προτιμούμε χαμηλές θερμοκρασίες στην πλύση.

·         Χρησιμοποιούμε ανταλλακτικά απορρυπαντικών. Έτσι εξοικονομούμε το 75% των υλικών συσκευασίας.

·         Αγοράζουμε απορρυπαντικά μη τοξικά, φιλικά προς το περιβάλλον. Προτιμούμε αυτά που δεν περιέχουν φώσφορο, χλωρίνες ή έχουν βάση το πετρέλαιο, γιατί προκαλούν ερεθισμούς στο αναπνευστικό μας σύστημα και πονοκεφάλους στο χρήστη.

·         Δεν αγοράζουμε απορρυπαντικά πιάτων ή άλλα που έχουν τον τίτλο antibacterial. (Αυτά τα προϊόντα σκοτώνουν και τα χρήσιμα βακτήρια χαλώντας την οικολογική ισορροπία της κουζίνας και του μπάνιου). Για τον ίδιο λόγο μην αγοράζετε προϊόντα που περιέχουν το συστατικό triclosan.

 

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΤΕ ΤΑ ΑΚΡΙΒΑ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ ΧΗΜΙΚΑ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ με απλά παρασκευάσματα που μπορείτε να ετοιμάσετε μόνοι σας:

ý    Απορρυπαντικό για τα πιάτα: Σ΄ ένα λίτρο ζεστό νερό ρίξτε 12 κουταλιές της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και ανακατέψτε καλά μέχρι να λιώσει. Προσθέστε ½ λίτρο οινόπνευμα και το χυμό 12 λεμονιών. Ανακινείτε καλά κάθε φορά που το χρησιμοποιείτε.

ý    Απορρυπαντικό για λείες επιφάνειες: Για να καθαρίσετε και να απολυμάνετε συγχρόνως τις λείες επιφάνειες της κουζίνας - πλαστικές, κεραμικές - και τα ντουλάπια, φτιάξτε ένα μίγμα από φασκόμηλο, λεβάντα, tea tree, ξίδι και σαπούνι - βιολογικό ή πράσινο ή σαπούνι πλυσίματος των πιάτων. Από το προηγούμενο βράδυ ρίξτε τα παραπάνω βότανα σε νερό. Την επόμενη μέρα αφαιρέστε από το νερό τα βότανα και προσθέστε σ΄ αυτό το ξίδι και το σαπούνι.

ý    Είδη υγιεινής πλακάκια μπάνιου, δαπέδου, νεροχύτες: 2 λίτρα νερού, 1,5 φλιτζάνι σόδα, μερικές σταγόνες από αιθέρια έλαια κίτρου, μέντας, λεβάντας και δεντρολίβανου. Ανακατώνετε σε μια λεκάνη και τρίβετε καλά τις επιφάνειες.

ý    Πατώματα, ξύλινες επιφάνειες, τζάμια, καθρέπτες και γενικά οι περισσότερες επιφάνειες στο σπίτι καθαρίζουν με νερό και ξίδι που αδρανοποιεί και την ανάπτυξη μικροοργανισμών (2 κουταλιές ξίδι σε 1 λίτρο ζεστό νερό). Όταν υπάρχουν λαδιές προσθέτουμε 1-2 σταγόνες σαπούνι για τα πιάτα. Για να απαλλαγείτε από την έντονη μυρωδιά του ξιδιού δεν έχετε παρά να αρωματίσετε το χώρο σας με αιθέρια έλαια.

ý    Για τον καθαρισμό των τοίχων, σε 1 λίτρο νερό ρίξτε 2 κουταλιές της σούπας σόδα και  σταγόνες από αιθέρια έλαια λεβάντας ή λουίζας ή κυπαρισσιού. Τρίψτε και ξεπλύνετε με μαλακό σφουγγάρι.

ý    Καθαρισμός αποχετεύσεων και λεκάνης τουαλέτας. Αντί καυστική σόδα, ρίξτε στις αποχετεύσεις μισό φλιτζάνι μαγειρική σόδα και μισό φλιτζάνι ξίδι. Μετά από 15 λεπτά ρίξτε βραστό νερό για να ξεπλυθούν τα κατάλοιπα. (Προσοχή, οι πλαστικοί σωλήνες μπορεί να λιώσουν αν ρίξουμε πολύ βραστό νερό). Το ίδιο χρησιμοποιούμε και για τη λεκάνη της τουαλέτας.

ý    Για τα υφάσματα επιπλώσεων και τις κουρτίνες που δεν πλένονται στο πλυντήριο χρησιμοποιήστε 4 σταγόνες από αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου και 1 φλιτζανάκι του καφέ καθαρό οινόπνευμα σε 1 λίτρο νερό. Ψεκάστε με το μίγμα τους λεκέδες, αφήστε να στεγνώσει και περνάτε με την ηλεκτρική σκούπα.

ý    Για να καθαρίσετε και να αρωματίσετε τα χαλιά σας, αφού τα περάσετε με την ηλεκτρική σκούπα για να φύγει η σκόνη, απλώστε πάνω τους για 10 λεπτά το εξής μίγμα: πούδρα και αιθέρια έλαια από λεβάντα ή λεμόνι, σε αναλογία 1 σταγόνα σε ένα κουταλάκι πούδρα. Στη συνέχεια αφαιρέστε με την ηλεκτρική σκούπα την πούδρα.

ý    Οι ντουλάπες και τα συρτάρια καθαρίζουν και ευωδιάζουν αν τα καθαρίσετε με νερό, σαπούνι και αιθέριο έλαιο λεβάντας.

ý    Προστατέψτε τα ρούχα σας από το σκώρο τοποθετώντας στις ντουλάπες σακουλάκια με μίγμα από φασκόμηλο, λεβάντα, βασιλικό και δεντρολίβανο.

ý    Αντί τα τοξικά αποσμητικά χώρου χρησιμοποιήστε φύλλα λεβάντας ή μέντας ή αιθέρια έλαια.

ý    Μύγες, τσιμπούρια και κουνούπια. Για να τα κρατήσετε έξω από το σπίτι σας, αντί των επικίνδυνων αεροζόλ, ψεκάζετε μ΄ ένα κοκτέιλ από αιθέρια έλαια ευκάλυπτου, βασιλικού, γερανιού, γαρίφαλου, κίτρου, δυόσμου και λεβάντας, ή ρίχνετε μερικές σταγόνες στο λύχνο της αρωματοθεραπείας.  Στα παλιά σπίτια επίσης κρεμούσαν στις στέγες κλαδιά από κυπαρίσσι, για τον ίδιο λόγο.

ý    Τα καλύτερα εντομοαπωθητικά είναι ο βασιλικός και το γεράνι, που επιπλέον είναι όμορφα φυτά και μυρίζουν υπέροχα. Βάλτε τα στα μπαλκόνια και τα παράθυρά σας και κρατήστε για πάντα μακριά μύγες και κουνούπια. Ένα ματσάκι φασκόμηλο κρεμασμένο σ΄ ένα ξύλο κοντά στα κηπευτικά σας, διώχνει τα έντομα. Για τα ζωύφια στο χώμα φυτεύετε κοντά στα υπόλοιπα φυτά σκόρδα. Όπως καταλαβαίνετε τα περισσότερα βότανα είναι εντομοαπωθητικά. Προτιμήστε λοιπόν στον κήπο σας φράχτες και μπορντούρες, από βότανα και αρωματικά φυτά, που θα σας απαλλάξουν και από τους ψεκασμούς.