Φουμαρία

 

Φουμαρία-Fumaria officinalis L.

Οικογένεια: Fumariaceae

Άλλα ονόματα: Χιονίστρα, Καπνόχορτο, Καπνιά

Είναι φυτό ετήσιο και το συναντάμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Ο Διοσκουρίδης το ονομάζει καπνίτα ή καπνό ή κορυδάλλιον ή καπνογόργιον. Έχει βλαστό που έρπει η αναρριχάται. Τα φύλλα του είναι πτεροειδή και τα άνθη ροζ-μοβ-κόκκινα. Τα φύλλα και τα άνθη του έχουν καθαρτικές, διουρητικές, κατευναστικές, υπνωτικές και τονωτικές ιδιότητες.

Συστατικά: Αλκαλοειδή, Φουμαρικό οξύ, Αμινοξέα, Γλίσχρασμα, Πικρό στοιχείο, Ρητίνη.

Χρησιμεύει: Ψωρίαση (επαλείψεις με χυμό φυτού), Δυσπεψία (έγχυμα ανθισμένου φυτού), Ηπατικές παθήσεις (έγχυμα φυτού), Λειχήνες προσώπου (πλύσεις και επιθέματα με αφέψημα φύλλων και ανθών), Σκορβούτο (έγχυμα ανθών και φύλλων).

Χελώνη η λεία Ηπατικά προβλήματα (έγχυμα), Κολικός

 

Χελώνη η λεία-Chelone glabra

Οικογένεια: Scrophularaceae

Είναι πολυετές φυτό που φτάνει σε ύψος μέχρι και 1,5 μ. Προτιμά τους υγρούς τόπους, ποτάμια βάλτους κ.α. Η προέλευση του είναι μάλλον από την Β. Αμερική αφού ήταν γνωστό στους Ινδιάνους για τις καθαρτικές και τονωτικές του ιδιότητες. Το όνομα του φυτού οφείλεται στην ομοιότητα του με χελώνα. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή και βγαίνουν σε ζεύγη, έχουν την οσμή του τσαγιού και πικρή γεύση. Έχει ιδιότητες υπακτικές, αντιεμμετικές και διεγερτικές.

Χρησιμεύει: Ηπατικά προβλήματα (έγχυμα), Κολικός (έγχυμα), Ίκτερος (έγχυμα), Μαστίτιδα (κατάπλασμα), Χολολιθίαση (έγχυμα), Αιμορροΐδες (κατάπλασμα), Δυσπεψία (έγχυμα αποξηραμένου φυτού), Δυσκοιλιότητα (έγχυμα)

Φτελιά

 

Φτελιά-Ulmus campestris L.

Οικογένεια: Ulmaceae

Άλλα ονόματα: Καραγάτσι, Πτελιά, Βρυσσός, Φτελιός

Δέντρο της Ελληνικής χλωρίδας που μπορεί να φτάσει σε ύψος 50 μ. Έχει σχετικά ευθύ κορμό με πολλά κλαδιά. Τα φύλλα του είναι πλατιά ωοειδή και τα άνθη του κοκκινωπά. Καλλιεργείται σαν καλλωπιστικό αλλά όλα τα μέρη του έχουν και φαρμακευτικές ιδιότητες. Ο φλοιός του έχει διουρητικές, τονωτικές και στυπτικές ιδιότητες και τα φύλλα του καθαρτικές.

Συστατικά: Τανίνη, Γλίσχρασμα.

Χρησιμεύει: Έκζεμα (αφέψημα φλοιού).

Φλισκούνι στομαχικές διαταραχές

 

Φλισκούνι-Mentha pulegium L.

Οικογένεια: Labiatae-Χειλανθών

Άλλα ονόματα: Φλεσκούνι, Γληφώνι, Βληχώνι, Βληχούνι, Γληχούνι

Πολυετές φυτό αρωματικό με βλαστό ορθό. Πολύ γνωστό στην Ελλάδα με διάφορα ονόματα. Τα φύλλα του είναι μικρά ωοειδή . Τα άνθη του είναι ροζ ή μοβ ανοιχτό. Τα φύλλα και τα άνθη του έχουν ιδιότητες συγγενείς με την μέντα όπως μαλακτικές και αποχρεμπτικές.

Συστατικά: Πτητικό έλαιο Τανίνη Φλαβονικά γλυκοσίδια

Χρησιμεύει: Κρυολόγημα (εισπνοές), Καούρα & στομαχικές διαταραχές (έγχυμα φύλλων)

Τριφύλλι (κόκκινο)

Τριφύλλι (κόκκινο)-Trifolium pratense L.

Οικογένεια: Laguminosae

Είναι φυτό πολυετές που υπάρχει διαδεδομένο και την Ελλάδα. Ο βλαστός του είναι λίγο τριχωτός και τα φύλλα του σύνθετα (τριπλά) εξ' ου και το όνομα του. Τα άνθη του είναι συνήθως κόκκινα και μερικές φορές λευκά. Έχουν καθαρτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται νωπό ή αποξηραμένο.

Συστατικά: Φλαβονοειδή, Κουμαρίνες, Φαινολικά γλυκοσίδια, Κυανιούχα γλυκοσίδια.

Χρησιμεύει: Λειχήνες προσώπου (κατάπλασμα από πολτό φύλλων και βλαστών), Οστεοπόρωση, Άσθμα (παρασκευή τσιγάρων από φύλλα).

Ταραξάκο

 

Ταραξάκο-Taraxacum officinale weber

Οικογένεια: Compositae-Συνθέτων

Άλλα ονόματα: Πικραφάκα, Πικραλίδα, Αγριομάρουλο

Φυτό πολυετές πολύ γνωστό στην Ελλάδα. Τα φύλλα του έχουν διάφορα μεγέθη και στην μορφή και στο μέγεθος και τα άνθη του βγαίνουν κατά δέσμες και είναι κίτρινου χρώματος. Το ταραξάκο έχει πολύτιμες θεραπευτικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Είναι αντισκορβουτικό, διουρητικό, τονωτικό, και χρησιμοποιείται όλο το φυτό. Καλύτερα αποτελέσματα δίνει η ρίζα του.

Συστατικά: Τριτερπενοειδή, Χολίνη, Κάλιο έως και 5%, Γλυκοσίδια

Χρησιμεύει: Χλώρωση (αφέψημα φυτού), Βήχας (αφέψημα φύλλων ή ρίζας), Σκορβούτο (χυμός φυτού), Χολολιθίαση (αφέψημα φύλλων και ανθών), Διαβήτης (αφέψημα φύλλων και ανθών), Κατάγματα (αφέψημα όλου του φυτού), Υδρωπικία (αφέψημα φύλλων ή ανθών), Διόγκωση σπλήνας (αφέψημα φυτού), Κρεατοελιές (επαλείψεις με γαλακτώδη χυμό), Παχυσαρκία (αφέψημα φύλλων), Χοληστερίνη (αφέψημα ρίζας)

Σπάρτο

Σπάρτο-Spartium junceum L.

Οικογένεια: Leguminosae

Φυτό πολύ κοινό στην Ελλάδα. Μάλλον ήταν γνωστός στους αρχαίους Έλληνες. Από τον  Διοσκουρίδης αναφέρεται ως σπάρτιον. Φτάνει τα 3 μ. ύψος με βλαστούς λεπτούς κυλινδρικούς, με ελάχιστα φύλλα και με κίτρινα άνθη που μοσχοβολούν. Είναι φυτό καλλωπιστικό, φαρμακευτικό, μελισσοτροφικό  αλλά και βιομηχανικό. Από τους βλαστούς του παράγεται κλωστική ύλη με την οποία στην συνέχεια κατασκευάζονται σχοινιά. Η αλκαλοειδής ουσία που περιέχει η  "σπαρτείνη" έχει διουρητικές, καθαρτικές και καρδιοτονωτικές ιδιότητες.

Συστατικά: Σπαρτείνη

Χρησιμεύει: Υδρωπικία (έγχυμα ανθών), Χολολιθίαση (έγχυμα ανθών)

Σαμπούκος

Σαμπούκος-Sambucus nigra L.

Οικογένεια: Caprifoliaceae

Άλλα ονόματα: Φροξυνάνθι, Αφροξυλιά, Κουφοξυλιά, Φροξυλιά.

Είναι φυτό φυλλοβόλο και το ύψος του φτάνει έως και 10 μ. Είναι αυτοφυές στην πατρίδα μας ή καλλιεργείται ως καλλωπιστικό φυτό. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν "ακτή" ή "ακταία" ή "χαμαιακτή". Αργότερα ονομάστηκε "σαμβύκη" λεξη που περιέγραφε ένα περσικό μουσικό όργανο που ονομαζόταν sambuca. Θεωρείται ότι το όργανο εκείνο πρέπει να κατασκευαζόταν από το ξύλο αυτού του φυτού. Oι βλαστοί του είναι γκρίζοι και τα φύλα του σύνθετα με χρώμα βαθύ πράσινο. Τα άνθη του είναι λευκά και αρωματικά οι δε καρποί του μελανού χρώματος. Με τα άνθη του αρωματίζουν οινοπνευματώδη ποτά. Τα φρέσκα άνθη είναι εμετοκαθαρτικά ενώ όταν ξεραθούν έχουν εφιδρωτικές ιδιότητες.

Συστατικά: Καρποί: Ιμβερτοσάκχαρο, Φυτικά οξέα, Αιθέριο έλαιο Ανθρακοκυανικές Χρωστικές ουσίες, Τανίνη Βιταμίνη C και P Άνθη: Φλαβονοειδή, Ρουτίνη, Υδροκυανικό γλυκοσίδιο, Σαμπουνιγρίνη, Αιθέριο έλαιο, Ισοκουερσιτρίνη, Καμφερόλη, Τανίνες

Χρησιμεύει: Υδρωπικία (αφέψημα φλοιού), Στηθάγχη (έγχυμα ανθών), Ηλιοεγκαύματα (κατάπλασμα από πολτό φύλλων), Καλόγηροι (κατάπλασμα από πολτό ανθών), Ερυσίπελας (πλύσεις με έγχυμα ανθών), Εγκαύματα (κατάπλασμα με πολτό φύλλων), Γρίπη (έγχυμα ανθών), Κρυολόγημα (έγχυμα φύλλων), Φακίδες (επιθέματα με αφέψημα ανθών)

Πουρνάρι Άσθμα

Πουρνάρι-Quercus coccifera L.

Οικογένεια: Fagaceae-Φωγιδών

Άλλα ονόματα: Κατσόπρινος, Πρίνος, Πιρνάρι, Κατσιπρινιά, Κατσιδοπίρναρο, Απρινιά

Είναι φυτό αειθαλές πασίγνωστο σε όλη την Ελλάδα. Ήταν γνωστό από τους αρχαίους χρόνους και ήταν αφιερωμένη στον Θεό Δία. Είναι φυτό αειθαλές με βλαστούς με πυκνές διακλαδώσεις. Τα φύλλα του είναι μικρά και στις άκρες τους έχουν αγκάθια. Ο καρπός του είναι το γνωστό βελανίδι. Το ξύλο του είναι καλής ποιότητας και χρησιμοπιείται με πολλούς τρόπους. Η ρίζα του έχει τονωτικές, ιδιότητες που ωφείλονται στις δεψικές ουσίες του φλοιού της.

Χρησιμεύει: Χλώρωση (αφέψημα ρίζας), Άσθμα (αφέψημα ρίζας), Ίκτερος (έγχυμα ρίζας), Ατονία (έγχυμα ρίζας), Έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου (αφέψημα ρίζας), Όγκοι (κατάπλασμα με πολτό όχι άγουρων καρπών), Φυματίωση (αφέψημα ρίζας), Φακίδες (επαλείψεις με αιθέριο έλαιο των καρπών

Μολόχα

 

Μολόχα-Malva silvestris L.

Οικογένεια: Malvaceae-Μαλαχιδών

Άλλα ονόματα: Αμπελόχα, Άγρια μολόχα

Φυτό διετές ή πολυετές με φύλλα σχιστά και άνθη κόκκινα-μωβ. Ήταν γνωστή από τα αρχαία χρόνια και την χρησιμοποιούσαν σαν λαχανικό αλλά και σαν φαρμακευτικό φυτό. Εμείς σήμερα τουλάχιστον στις πόλεις δεν την χρησιμοποιούμε πολύ αν και θεωρείται από τα νοστιμότερα λαχανικά. Έχει καταπραϋντικές, αποχρεμπτικές  και μαλακτικές ιδιότητες. Όλο το φυτό χρησιμοποιείται για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Συστατικά: Αιθέριο έλαιο, Τανίνη (μικρή ποσότητα), Γλίσχρασμα

Χρησιμεύει: Κάλοι (κατάπλασμα από πολτό φύλλων) Δερματοπάθειες (επιθέματα από φύλλα) Βήχας (έγχυμα ανθών) Έλκος στομάχου-δωδεκαδακτύλου (έγχυμα ανθών)

Νεροκάρδαμο

Νεροκάρδαμο-Nasturtium officinalis R. Br.

Οικογένεια: Crusiferae-Σταυρανθών

Άλλα ονόματα: Νεφρόδιο το κοινό

Είναι φυτό υδρόφιλο και πολυετές με βλαστό χυμώδη. Τα φύλλα του είναι σύνθετα και τα άνθη του έχουν χρώμα λευκό. Είναι φυτό της Ελληνικής χλωρίδας. Βρίσκεται κοντά σε ποτάμια, ρυάκια και αυλάκια άρδευσης. Χρησιμοποιείται σαν ωμή γευστική ορεκτική σαλάτα. Έχει διουρητικές, τονωτικές καθαρτικές και αντισκορβουτικές ιδιότητες.

Χρησιμεύει: Ραχίτιδα (χυμός φυτού), Αναιμία (σαλάτα)

Μυρτιά Οδοντικοί πόνοι

Μυρτιά-Myrtus communis L.

Οικογένεια: Myrtaceae

Άλλα ονόματα: Σμερτιά, Μυρσίνη, Σμυρτιά, Μυρθιά, Μερσινιά

Είναι αειθαλής θάμνος και πολύ γνωστός στην Ελλάδα. Είναι γνωστό φυτό από την αρχαιότητα με τα ονόματα "Μύρτος", "Μυρσίνη", Μυρτίνη ή Μύρρινος. Έχει φύλλα που βγαίνουν αντίθετα το ένα από  το άλλο και είναι αρωματικά. Τα άνθη του είναι λευκά και βγαίνουν συνήθως κατά δέσμες ή και μόνα τους. Χρησιμοποιείται σαν διακοσμητικό, φαρμακευτικό ή χρήσιμο για την ξυλεία του φυτό. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιείται σαν φάρμακο για πολλές περιπτώσεις όπως στυπτικό, κατά των δερματικών παθήσεων και κατά της ουλίτιδας.

Συστατικά: Μυρτέλαιο

Χρησιμεύει: Οδοντικοί πόνοι (πλύσεις με αφέψημα φύλλων και ανθών), Δερματοπάθειες (πλύσεις με αφέψημα φύλλων και ανθών), Αιμορραγίες (αφέψημα από όλο το φυτό), Διάρροια (αφέψημα βλαστών), Έκζεμα (πλύσεις με αφέψημα φύλλων και ανθών), Εξανθήματα (πλύσεις με αφέψημα φύλλων και ανθών), Ταινίες (αφέψημα φύλλων)

Μπελαντόνα

Μπελαντόνα – Atropa Belladonna L.

Οικογένεια: Solanaceae-Σολανιδών

Άλλα ονόματα: Άτροπος η Ευθαλεία

Αυτοφυές πολυετές φυτό που φτάνει το ύψος του 1,5-2 μ. Έχει δυσάρεστη μυρωδιά. Τα φύλλα της μεγάλα, φτάνουν τα 20 εκ. είναι αντικριστά, πλατιά σε σχήμα αυγού και τα άνθη της είναι μαυροκόκκινα σαν καμπανάκια. Ο καρπός της, σαν κεράσι μαύρο, είναι ιδιαίτερα τοξικός. Ο Διοσκουρίδης έδωσε στο φυτό αυτό το όνομα, το οποίο αναφέρεται στην Μοίρα Άτροπο της Ελληνικής μυθολογίας, την άκαμπτη που κόβει το νήμα της ζωής, υπονοώντας την δραστηριότητα του δηλητηρίου. Όλα τα μέρη της Μπελαντόνας χρησιμοποιούνται στην ομοιοπαθητική θεραπεία. Το φυτό κοπανιέται και πιέζεται με το χυμό ανακατεμένο με αλκοόλ για να διαλυθεί. Στην Ελλάδα είναι αρκετά σπάνιο φυτό. Σε  ισχυρές δόσεις προκαλεί ψευδαισθήσεις, παραλήρημα, αποπροσανατολισμό και σε μεγάλες ακόμα και το θάνατο.

Συστατικά: Ατροπίνη, Σκοπολαμίνη, Υοσκιαμίνη

Χρησιμεύει: Κωλικοί, Κοκκύτη, Υπερχλωρυδρία, Παράλυση της ίριδας, Πάρκινσον, Ζαλάδες, Ναυτία, Άσθμα, Δυσκοιλιότητα, Κολικοί (χολής) Όλα μόνο με συνταγή ιατρού

Μηνύανθος Μαγουλάδες

Μηνύανθος-Menyanthes trifoliata L.

Οικογένεια: Gentianaceae-Γεντιανιδών

Είναι φυτό πολυετές που αγαπάει την υγρασία. Βλαστός και φύλλα είναι σαρκώδη και τα άνθη του είναι λευκά. Το όνομα του προέρχεται από την ελληνική λέξη μήνανθος εξ' αιτίας του μικρού χρόνου που διαρκεί η άνθηση του. Έχει ιδιότητες αντιπυρετικές, τονωτικές, και εμμηναγωγές. Σε υγρές περιοχές χρησιμοποιείται και σαν καλλωπιστικό. Χρησιμοποιούνται τα φύλλα του αποξηραμένα.

Συστατικά: Πικρά γλυκοσίδια Σαπωνίνη Αιθέριο έλαιο Φλαβονοειδή Αλκαλοειδή Πηκτίνη

Χρησιμεύει: Μαγουλάδες (επίθεμα με το χυμό του φυτού), Ατονία (έγχυμα ή αφέψημα φύλλων)

Λυγαριά Δερματοπάθειες

Λυγαριά-Vitex agnus-castus L.

Οικογένεια: Verbenaceae

Άλλα ονόματα: Λύγος, Άγρια λεβάντα, Άγνος, Αλυγαριά, Λυγιά, Αγνιά, Καναπίτσα

Είναι φυτό φυλλοβόλο γνωστός από τα αρχαία χρόνια. Τα φύλλα του είναι βαθυπράσινα από πάνω και γκρίζα από κάτω. Επειδή οι βλαστοί της είναι ευλύγιστοι την χρησιμοποιούν στην καλαθοπλεκτική. Τα κλαδιά και τα άνθη της όταν τρίβονται αναδύουν ευχάριστη οσμή. Τα φύλλα έχουν στυπτικές ιδιότητες και οι καρποί και οι σπόροι είναι κατευναστικοί, ορεκτικοί και διουρητικοί.

Συστατικά: Oκμπίνη (Ιριδοειδές γλυκοσίδιο) Αγνοσίδη (Ιριδοειδές γλυκοσίδιο) Καστικίνη (φλαβονοειδές) Ισοβιτεξίνη (φλαβονοειδές) Οριεντίνη (φλαβονοειδές) Αιθέριο έλαιο

Χρησιμεύει: Δερματοπάθειες (πλύσεις με αφέψημα φύλλων), Δαγκώματα δηλητηριώδη (κατάπλασμα με πολτό φύλλων,

Λεύκα Ουρική αρθρίτιδα

Λεύκα-Populus nigra L.

Οικογένεια: Salicaceae-Σαλικωδών

Άλλα ονόματα: Καβάκι

Είναι δέντρο φυλλοβόλο που φτάνει και πολλές φορές ξεπερνάει τα 39 μ. ύψος. Είναι δέντρο καλλωπιστικό και όχι μόνο. Σκωπτικά το ονομάζουνε το δέντρο των Δημάρχων γιατί επειδή μεγαλώνει εύκολα το χρησιμοποιούν για να δείξουν έργο αλλά πολλές φορές δεν είναι και το καταλληλότερο. Είναι δέντρο υδροβόρο, και ακατάλληλο σε περιοχές όπου το νερό δεν είναι άφθονο. Τα φύλλα της είναι χρώματος ανοιχτού πράσινου, λεία με μακρύ μίσχο. Τα άνθη της βγαίνουν πριν βγουν τα φύλλα και οι σπόροι της περιβάλλονται από τριχίδια σαν βαμβάκι που γεμίζουν τον περιβάλλοντα χώρο. Το ξύλο της είναι μαλάκό και λευκό και είναι κατάλληλο για την ξυλογλυπτική. Εκτός των άλλων έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες. Στην αρχαιότητα ήταν γνωστό με το όνομα "Αίγειρος". Η φλούδα της έχει αντιπυρετικές και τονωτικές ιδιότητες. Τα μάτια των κλαδιών χρησιμοποιούνται σαν διιουρητικό και επουλωτικό φάρμακο.

Χρησιμεύει: Ουρική αρθρίτιδα (κατάπλασμα με πολτό φύλλων)

Λίλιο Εγκαύματα-πληγές

Λίλιο-Lilium candidum L.

Οικογένεια: Liliaceae-Λειριϊδών

Άλλα ονόματα: Κρίνο της Παναγιάς, Λείριο, Κρινάνθεμο

Φυτό πολυετές που φτάνει στο 1 μ. ύψος. Είναι βολβώδες φυτό γνωστό στην Ελλάδα από την Ομηρική εποχή. Είναι το κρίνο των αρχαίων. Ο μύθος λέει ότι έβγαλε βλαστούς για πρώτη φορά όταν έπεσε πάνω του σταγόνα γάλακτος της Ήρας γι' αυτό και ήταν αφιερωμένο στην Θεά. Από το φυτό χρησιμοποιούνται τα άνθη και βολβός. Είναι κατάλληλα για την θεραπεία επιφανειακών πληγών.

Συστατικά: Κρινέλαιο

Χρησιμεύει: Εγκαύματα-πληγές (κατάπλασμα από πολτό βολβού)

Λάππα Πυτιρίδα ή φαγούρα στο κεφάλι

Λάππα - Arctium Lappa

Οικογένεια: Asteraceae

Άλλα ονόματα: Κολιτσίδα, Πλατανομαντηλίδα

Ποώδες διετές φυτό που φτάνει το ύψος του 1 μέτρου. Τα φύλλα του είναι ωοειδή, λεία. Τα άνθη του είναι σφαιρικά, αγκαθωτά, με χρώμα κοκκινωπό. Αποτελεί παραδοσιακό θεραπευτικό μέσο για τον καθαρισμό του αίματος και στην αρχαιότητα χρησιμοποιούταν κατά της αρθρίτιδας και της πέτρας στα νεφρά. Η ρίζα της έχει ιδιότητες διουρητικές, καθαρτικές και εφιδρωτικές και περιέχει αρκετό σίδηρο. Τρώγεται και σαν λαχανικό.

Συστατικά: Αιθέρια έλαια, Τανίνες, Πικρές ουσίες, Κιτοστερίνη, Ινσουλίνη, Βλεννώδεις ουσίες, Ενώσεις πολυακετυλένιου

Χρησιμεύει: Διαβήτης (αφέψημα ή έγχυμα φύλλων) Πυτιρίδα ή φαγούρα στο κεφάλι (έλαιο ρίζας) Λιπαρή επιδερμίδα και δερματικές παθήσεις (αφέψημα φύλλων) Γαστροεντερικές ενοχλήσεις (αφέψημα ή έγχυμα φύλλων) Αρθρίτιδα (έγχυμα φύλλων) Ρευματικά (αφέψημα ή έγχυμα φύλλων) Διάρροια (έγχυμα)

Κώνειο

Κώνειο-Conium maculatum L.

Οικογένεια: Umbelliferae-Σκιαδοφόρων

Άλλα ονόματα: Ασκοτισάρα, Καρμπούσα, Βρωμόχορτο, Μαύρη κιρκούτα, Μαργκούτα, Ασκοτιζάνα

Είναι φυτό διετές και φτάνει στο 1 μ. ύψος. Έχει ισχυρό βλαστό φύλλα πτεροειδή και άνθη λευκά. Στην Ελλάδα είναι πολύ κοινό φυτό με διάφορα ονόματα. Μάλλον το όνομα του το πήρε από το απαρέμφατο "Κωνάεσθαι=στριφογυρίζω" επειδή το δηλητήριο του προκαλεί ιλίγγους. Είναι καθαρά φαρμακευτικό φυτό. Τα φύλλα και οι καρποί του χρησιμοποιούνται σαν αντισπασμωδικά, εφιδρωτικά, ναρκωτικά και αναισθητικά. Είναι βασικό φάρμακο της "ομοιοπαθητικής" ιατρικής.

Χρησιμεύει: Κοκύτης, Άσθμα, Νευραλγία, (ΠΡΟΣΟΧΗ!! Είναι τοξικό και χρειάζεται συνταγή γιατρού) Ομοιοπαθητικό φάρμακο

Κρόκος

Κρόκος-Crocus sativus L.

Οικογένεια: Iridaceae

Άλλα ονόματα: Σαφράν, Σοφράνα, ζαφορά, σαφρά, σαφράνι

Είναι φυτό πολυετές με στρογγυλό βολβό. Τα φύλλα του είναι μακριά σαν νήματα που φτάνουν το μισό μέτρο σε μήκος. Είναι φυτό χρωστικό, αρωματικό και φαρμακευτικό. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως τονωτικό, εμμηναγωγό, καταπραϋντικό, αντισπασμωδικό. Το όνομα του το πήρε από την λέξη "κρόκη" που σημαίνει κλωστή. Καλλιεργείται μόνο στην περιοχή της Κοζάνης και η ποιότητα του είναι από τις καλύτερες στην παγκόσμια αγορά. Οι ιδιότητες του οφείλονται στο αιθέριο έλαιο που περιέχει καθώς και στις χρωστικές του ουσίες.

Συστατικά: Χρωστικές ουσίες, Αιθέριο έλαιο

Χρησιμεύει: Υστερία (έγχυμα ανθέων), Γαστραλγία (έγχυμα ανθέων)

Κυπαρίσσι Άγριο

Κυπαρίσσι Άγριο-Juniperus communis

Οικογένεια: Copressaceae

Άλλα ονόματα: Άρκευθος η κοινή

Δέντρο που μπορεί να φτάσει τα 12 μ. ύψος. Τα φύλλα του έχουν το σχήμα βελόνας και έχουν μήκος 1-1,5 εκ. Τα άνθη του είναι μικρά χρώματος κιτρινοπράσινου. Οι καρποί του έχουν σχήμα σαν μούρο και ωριμάζουν τρία χρόνια μετά την ανθοφορία. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιούνται οι καρποί του, ο φλοιός, οι βλαστοί του αλλά και το ξυλώδες μέρος του φυτού. Είναι διουρητικό και διεγείρει την έκκριση των γαστρικών υγρών. Αν τριφτούν οι καρποί του στο δέρμα προκαλούν ερεθισμό.

Συστατικά: Αιθέρια έλαια

Χρησιμεύει: Διουρητικό (Πτυσάνη από κλάδους ή το ξυλώδες μέρος. Δεν βράζεται) Νεφρά (ως ανωτέρω) Ουροδόχος κύστη (ως ανωτέρω) Υδροπικία (ως ανωτέρω) Ανορεξία ( ως ανωτέρω ή μάσηση καρπών 3-4 την ημέρα) Εξωτερικές πληγές (λοσιόν η κομπρέσες)

Κουμαριά

Κουμαριά-Arbutus unedo L.

Οικογένεια: Ericaceae-Ερεικιδών

Άλλα ονόματα: Λαγομηλιά, Καρομηλιά

Είναι φυτό της Ελληνικής χλωρίδας και είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια. Τα κλαδιά του έχουν αγκάθια και τα φύλλα του έχουν σχήμα σφηνοειδές. Τα άνθη της είναι λευκά με ωραία μυρωδιά. Είναι φυτό φαρμακευτικό αλλά και καλλωπιστικό. Από τους καρπούς της παράγεται οινόπνευμα αλλά και εξαιρετική μαρμελάδα.. Έχει διουρητικές και αιμοστατικές ιδιότητες. Επίσης το μέλι που βγαίνει από τα κούμαρα είναι εξαιρετικά υγιεινό αν και παρουσιάζει δυσκολία στην πέψη.

Χρησιμεύει: Διάρροια, Αιμόπτυση, Αιματουρία (όλα με έγχυμα φύλλων)

Κισσός

Κισσός-Hedera Hellix L.

Οικογένεια: Araliaceae

Άλλα ονόματα: Μπρούσκλι, Μπρουσκλιά, Κίσνερας

Είναι φυτό αναρριχώμενο πολύ κοινό στην Ελλάδα. Τα φύλλα του είναι πράσινα σκούρα γυαλιστερά και τα άνθη του μικρά χρώματος πρασινοκίτρινου. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιούνται τα φύλλα του και οι καρποί του. Είναι κατάλληλο βότανο για δηλητηριώδη δαγκώματα. Χρησιμοποιείται επίσης σαν αντιπηκτικό του αίματος, αντισυλληπτικό και αντισπασμωδικό.

Χρησιμεύει: Μαγουλάδες (επιθέματα από χυμό φύλλων και καρπού) Κοκίτης (βάμμα)

Ιτιά Δυσεντερία

Ιτιά-Salix alba L.

Οικογένεια: Salicaceae-Σαλικωδών

Άλλα ονόματα: Σκλιάρος, Ετιά, Ιτέα η λευκή

Φυτό φυλλοβόλο που το ύψος του φτάνει τα 25-28 μέτρα. Την συναντάμε κοντά σε ποτάμια, έλη, καταρράκτες και γεινικά υγρά μέρη. Χρησιμοποιείτε και για διακοσμητικούς λόγους. Χρησιμοποιείται ο φλοιός της ο οποίος συλλέγεται την άνοιξη και αποξηραίνεται. Ελληνικό φυτό γνωστό από την αρχαιότητα. Ο Όμηρος την ονόμαζε "ωλεσίκαρπον" και έχει τονωτικές, αντιρρευματικές, παρασιτοκτόνους (αμοιβάδες) και αντιπυρετικές ιδιότητες. Οι περισσότερες ιδιότητές της οφείλονται στπ σαλικιλικό οξύ που περιέχει, βασικό συστατικό της γνωστής ασπιρίνης. Το όνομα του προέρχεται από το λατινικό όνομα της Ιτιάς (Salix).

Ευώνυμον

 

Ευώνυμον-Euonymous europaeus L.

Οικογένεια: Celastraceae

Είναι αυτοφυής φυλλοβόλος θάμνος ή και δέντρο που μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα έξη μέτρα ύψος. Τα φύλλα του είναι ωοειδή και τα άνθη του κίτρινα. Είναι καλλωπιστικό αλλά και φαρμακετυικό φυτό. Από τον καρπό του βγαίνει ένα έλαιο που έχει ιδιότητες ανθελμινικές, εμετικές και καθαρτικές.

Συστατικά: Ευωνυστερόλη, Ατροπορφυρόλη, Ευωνυμόλη,Δουλσιτόλη, Κιτρουλόλη, Λιπαρά οξέα

Χρησιμεύει: Χολοκυστίτιδα ( μόνο με συνταγή γιατρού), Δυσκοιλιότητα (εγχύλισμα φλοιού ρίζας), Δηλητηριάσεις (Μόνο με συνταγή γιατρού)

Ήρα Δερματοπάθειες

Ήρα-Lolium temulentum L.

Οικογένεια: Gramineae

Άλλα ονόματα: Αίρα, Κουντούρκα, Νήρα

Είναι μονοετές φυτό και είναι ζιζάνιο. Φτάνει σε ύψος 1 μ. έχει ισχυρό βλαστό και φύλλα απλωτά σαν στάχια. Οι αρχαίοι το ονόμαζαν αίρα ή ζιζάνιο. Τα σπέρματά του έχουν μια τοξική ουσία που προκαλεί σκοτοδίνη, εμετό και μερικές φορές τον θάνατο. Το υπόλοιπο φυτό είναι αβλαβές. Οι θεραπευτικές του ιδιότητες έχουν περιγραφεί από τον Διοσκουρίδη. Τα σπέρματά του χρησιμοποιούνται για τις χρόνιες δερματικές παθήσεις και για πληγές με πύον.

Χρησιμεύει: Δερματοπάθειες (αλοιφή από αλεσμένο σπόρο), Γάγγραινα (πολτός για εξωτερική χρήση)

Ιβίσκος

 

Ιβίσκος-Hibiscus

Οικογένεια: Malvaceae-Μαλαχιδών

Είναι φυτό δικότυλο αγγειόσπερμο. Τα είδη του ξεπερνούν τα 200. Κατάγεται από την Ασία. Βγάζει όμορφα άνθη με πέντε μεγάλα πέταλα σε σχήμα κώνου με ωραιότατα χρώματα όπως λευκό, ροζ κόκκινα, και κίτρινα που βγαίνουν την άνοιξη. Αντέχει την ξηρασία, αγαπάει τον ήλιο, αλλά όχι το κρύο.

Ευφράζια

Ευφράζια-Euphrasia officinalis L.

Οικογένεια: Scrofulariaceae

Είναι ετήσιο φυτό φτάνει στα 40 εκ. ύψος και ζει παρασιτικά από τις ρίζες άλλων φυτών. Τα φύλλα του είναι ωοειδή πράσινα και τα άνθη γαλάζια. Οι φαρμακευτικές του ιδιότητες οφείλονται στον χυμό του που κάνει καλό στις παθήσεις των ματιών.

Συστατικά: Τανίνες, Ρητίνες, Γλυκοσίδια μεταξύ των άλλων και aucubin, Πτητικό έλαιο

Χρησιμεύει: Οφθαλμίτιδα (κομπρέσες) , Κριθαράκι (κομπρέσες), Ιγμορίτιδα (έγχυμα),

Ζοχαδόχορτο

Ζοχαδόχορτο-Ranunculus ficaria

Οικογένεια: Ranunculaceae

Άλλα ονόματα: Σφουρδάκλα, Σφουρδακέλα, Φυκαρία, Βατράχιο, Συκόρριζα

Είναι φυτό μονοετές. Στην πατρίδα μας υπάρχουν περίπου 40-50 είδη γνωστά με τα παραπάνω ονόματα. Τα άνθη του είναι άοσμα με διάφορα χρώματα. Το φυτό είναι δηλητηριώδες και τα χορτοφάγα ζώα το αποφεύγουν. Όταν όμως τα φυτά ξεραθούν οι δηλητηριώδεις ουσίες του χάνονται και τότε είναι κατάλληλα για φαγητό από τα ζώα.

Συστατικά: Ανεμωνίνη, Τανίνη, Πρωτοανεμονίνη

Χρησιμεύει: Αιμορροΐδες (έγχυμα, αλοιφή),

Ευκάλυπτος

Ευκάλυπτος-Eucalyptus Globulus Labill.

Οικογένεια: Myrtaceae

Είναι δέντρο που ξεπερνάει τα 20 μ. ύψος. Η καταγωγή του είναι από την Αυστραλία. Τα φύλλα του είναι λογχοειδή λαδοπράσινα και τα άνθη του λευκά. Η ονομασία του προέρχεται  από την λέξη ευ=καλώς και καλύπτω. Τα φύλλα του εάν αποσταχθούν παράγουν αιθέριο έλαιο πολύτιμο για την φαρμακευτική το οποίο χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό, απολυμαντικό και αντισπασμωδικό.

Συστατικά: Αιθέριο έλαιο,

Χρησιμεύει: Φυματίωση (έγχυμα φύλλων), Ουρηθρίτιδα (έγχυμα φύλλων), Δυσπεψία (έγχυμα φύλλων), Βρογχίτιδα (έγχυμα φύλλων και αναπνοές πάνω από φύλλα που βράζουν.

Δάφνη Ωτίτιδα

Δάφνη-Laurus nobilis L.

Οικογένεια: Lauraceae

Άλλα ονόματα: Δάφνη η ευγενής, Βαϊά, Δάφνη του Απόλλωνα, Βαγιά, Βάγια

Είναι αειθαλές δέντρο με πολλά κλαδιά και πλατιά βαθυπράσινα και πολύ αρωματικά φύλλα. Από την αρχαιότητα έχουν περιγραφεί δύο είδη, η πλατύφυλλος και η στενόφυλος και πολλές από τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Από το λαϊκό της όνομα βάγια προέρχεται και η εορτή της ορθόδοξης εκκλησίας "Κυριακή των Βαίων" όπου αντί κλαδιά φοίνικα μοιράζονται κλαδιά δάφνης. Τα αρωματικά της φύλλα χρησιμοποιούνται και στην μαγειρική. Δεν νοείται να φτιάξει  νοικοκυρά Φακή χωρίς δάφνη. Στην φαρμακευτική χρησιμοποιείται για το αιθέριο έλαιο που βγαίνει από τα φύλλα και τους καρούς της. Η Δάφνη επίσης χρησιμοποιείται και για καλλωπιστικούς σκοπούς.

Συστατικά: Αιθέριο έλαιο,

Χρησιμεύει: Ωτίτιδα (σταγόνες από τον χυμό των καρπών), Ορχίτιδα (έγχυμα φύλλων), Εντερίτιδα (έγχυμα φύλλων), Ατονία (έγχυμα φύλλων), Ρευματισμοί (εντριβές με το αιθέριο έλαιο), Έρπης (επαλείψεις με χυμό των σπόρων)

Δελφίνιο Ψωρίαση

Δελφίνιο-Delphinium staphisagria L.

Οικογένεια: Ranunculaceae

Άλλα ονόματα: Αγριοσταφίδα, Ψειροβότανο, Σκυλόλακας, Ψειριάτικο

Ετήσιο φυτό που φτάνει σε ύψος 1μ. Ο Διοσκουρίδης το ονόμαζε "Σταφίδα αγρία η φθειροκτόνος". Το όνομα αυτό το πήρε από τις ιδιότητες των σπόρων του, που σαν αλοιφή χρησιμοποιούνται κατά των ψειρών. Είναι φυτό δηλητηριώδες εξ' αιτίας της τοξικής ουσίας δελφιδίνης που περιέχει. Οι σπόροι του χρησιμοποιούνται και κατά της αλλεργικής και της νευρικής δύσπνοιας.
ΠΡΟΣΟΧΗ!!!! ΜΟΝΟ ΜΕ ΟΔΗΓΙΕΣ ΙΑΤΡΟΥ

Συστατικά: Δελφιδίνη

Χρησιμεύει: Ψωρίαση, Άσθμα, Έκζεμα, Πονόδοντοι, Κνησμός (Φαγούρα)

Αμάραντος

Αμάραντος-Amaranthus retroflexus L.

Οικογένεια: Amaranthaceae

Άλλα ονόματα: Αγριόβλητο

Πολύ γνωστό φυτό στην πατρίδα μας. Βγαίνει σε αγρούς καλλιεργούμενους ή χέρσους και θεωρείται ζιζάνιο. Τώρα καλλιεργείται για την χρήση του στην κουζίνα και εξ' αιτίας της διατροφικής του αξίας. Είναι φυτό μονοετές το πραγματικό βλίτο κατά τους αρχαίους. Βγάζει άνθη πράσινα που σχηματίζουν στάχυ. Τα φύλλα του έχουν ωχροπράσινο χρώμα. Τα φύλλα αλλά και οι σπόροι του έχουν φαρμακευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται σαν διουρητικά και καθαρτικά.

Χρησιμεύει: Βήχας (αφέψημα ανθών), Βρογχίτιδα (έγχυμα ή αφέψημα ανθών)

Άκανθος Δυσουρία, Αιμορραγίες

Άκανθος-Acanthus mollis L.

Οικογένεια: Acanthaceae

Άλλα ονόματα: Τσουλακίδα, Απερουνιά, Μουτρούνα, Μουτζούνα, Απούρανος, Απρινιά, Τσουλαδίτσα

Είναι φυτό πολυετές που φτάνει σε ύψος 1μ. Έχει ισχυρό βλαστό και είναι χνουδωτό με φύλλα που βγαίνουν το ένα απέναντι από το άλλο, πλατιά σε σχήμα φτερού. Τα φύλλα του έχουν χώμα βαθύ πράσινο και είναι διακοσμητικά  αλλά έχουν και φαρμακευτικές ιδιότητες όπως διουρητικές, μαλακτικές και αιμοστατικές.  

Χρησιμεύει: Φυματίωση, Δυσουρία, Αιμορραγίες (αφέψημα ρίζας), Στραμπούληγμα (πολτός ρίζας),

Αδίαντο Τριχόπτωση

Αδίαντο-Adiantum capillus-Veneris L.

Οικογένεια: Polypodiaceae

Άλλα ονόματα: Ψαλιδόχορτο, Πολυτρίχι, Μαλλόχορτο, Σκροπίδι, Περιπλοκάδι

Είναι φυτό πολυετές που φτάνει τα 40 εκ. ύψος. Είναι φυτό υγρόφιλο και το συναντάμε κοντά σε ποτάμια, πηγές και γενικά σημεία με υγρασία. Έχει μικρά φύλλα που βγαίνουν σε έναν μακρύ μίσχο. Καλλιεργείται σε γλάστρες και σαν καλλωπιστικό φυτό. Από φαρμακευτικής πλευράς τα φύλλα του είναι αυτά που έχουν διουρητικές, μαλακτικές και αντιβηχικές ιδιότητες.

Χρησιμεύει: Τριχόπτωση (αφέψημα για πλύσεις), Βήχας (αφέψημα φύλλων), Δυσουρία (έγχυμα φύλλων), Δύσπνοια (έγχυμα φύλλων)

Αγιόκλημα Διουρητικό

Αγιόκλημα-Lonicera caprifolium L.

Οικογένεια: Caprifoliaceae

Άλλα ονόματα: Ποντιτσά, Αγιόφυλλο, Αιγόκλημα, Μπιρμπιλιά

Φυτό φυλλοβόλο αναρριχώμενο. Τα φύλλα του βγαίνουν αντίθετα και τα άνθη του λευκά ή κιτρινωπά που μοσχοβολούν. Οι καρποί του είναι κόκκινοι. Από το αγιόκλημα παράγεται αιθέριο  έλαιο που χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική με ιδιότητες διουρητικές και βοηθητικές για το στομάχι.

Συστατικά: Αιθέριο έλαιο

Χρησιμεύει: Διουρητικό, βοηθάει το στομάχι

Αβρωνία Εγκαύματα

 

Είναι φυτό αναρριχώμενο πολυετές που φτάνει έως και 3 μέτρα ύψος. Σε πολλές περιοχές το χρησιμοποιούνε σαν λαχανικό. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να τρώγεται βρασμένο γιατί έτσι με τον βρασμό εξουδετερώνονται οι τοξικές ουσίες που περιέχει. Έχει μεγάλα φύλλα σε σχήμα καρδιάς και άνθη πρασινοκίτρινα. Οι καρποί του είναι ωοειδείς χρώματος κόκκινου. Διαθέτει καθαρτικές, επουλωτικές, και διουρητικές ιδιότητες γνωστές από την αρχαιότητα. 

Χρησιμεύει: Εγκαύματα (πολτός σε κατάπλασμα)